Давлатимиз раҳбари ҳар йили парламентга йўллаган Мурожаатномасида ўтган йил кўрсаткичларини эълон қилади, республикани ривожлантиришнинг асосий йўналишларига алоҳида эътибор қаратади, келгуси йил учун мақсад ва вазифаларни белгилаб беради.
Сўнгги йилларда илгари сурилган хабарларнинг умумлаштирилган таҳлили шуни кўрсатадики, иқтисодий ривожланиш, ижтимоий ёрдам, тадбиркорликни қўллаб-қувватлаш, халқ фаровонлигини ошириш, тинчлик ва осойишталикни мустаҳкамлаш каби масалалар давлатимиз раҳбарининг йиллик мурожаатларининг ажралмас қисмига айланган.
Таҳлил (асл тилидан) қуйидагиларни кўрсатди:
Ўзбекистон Президентининг Олий Мажлис ва Ўзбекистон халқига Мурожаатномаси 2 соат 25 дақиқа давом этди. Шавкат Мирзиёев ўз Мурожаатномасида 6 502 та сўз ишлатган. Энг узун сўзлар 15 ҳарфдан иборат бўлиб, ўртача битта сўз 7 та ҳарфдан иборат эди.
Ўзбекистон Президентининг нутқи асосида биз давлат раҳбари нима ҳақида энг кўп гапирганини кўрсатадиган сўзлар булутини туздик ва ушбу рўйхатдаги асосий сўзларни ажратиб кўрсатдик ва у шундай бўлди.
Давлатимиз раҳбари ўз нутқида таълим ва соғлиқни сақлаш сифатини ошириш, кичик ва ўрта бизнесни ривожлантириш, маҳаллани қўллаб-қувватлаш ва маъмурий ислоҳотлар ўтказиш соҳасида янада ислоҳотлар ўтказиш зарурлигига алоҳида эътибор қаратди.
Мурожаатноманинг асосий мавзулари “таълим”, “аҳоли”, “мактаб”, “ҳалқ”, “инвестиция”, “тадбиркорлик”, “конституция”, “аҳоли”, “маҳалла” ва энергетика бўлди (1-расм).
1-расм. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2023 йил учун Мурожаатномасида энг кўп ишлатилган сўзлар.
Жумладан, “таълим” сўзи 25 марта, “мактаб” сўзи 23 марта, “шахс” ва “халқ” сўзлари 22 марта, “конституция” ва “инвестиция” сўзлари 20 марта, “тадбиркор” сўзи 19 марта ва “маҳалла” сўзи 18 марта ишлатилган.
2-расм. Ибораларни йўналишлар бўйича тақсимлаш
Сўзларнинг йўналишлар бўйича тақсимланиши таҳлили шуни кўрсатдики, асосий эътибор қуйидагиларга қаратилган: Президент нутқининг асосий қисми таълим-тарбия соҳасига бағишланган бўлиб, ихчам ва самарали давлат бошқарувини ташкил этиш, тадбиркорликни ривожлантириш, энергетика соҳасини такомиллаштириш ва суд-ҳуқуқ тизимини ислоҳ қилиш ҳақида кўп гапирилди.
Президентнинг 2023 йилга мўлжалланган Мурожаатномасининг муҳим йўналишларидан бири таълим сиёсати бўлди. Мактабгача таълим масалаларига алоҳида эътибор қаратилмоқда. Илмий тадқиқотлар билан тасдиқланган мактабгача таълимга инвестициялар шахснинг IQ ва ижтимоий унумдорлигини ривожлантиришга сезиларли таъсир кўрсатади. Хусусан, мактабгача таълим муассасаларига инвестиция қилинган бир доллар давлатга 15-20 йил ичида 8 доллар билвосита фойда келтириши тахмин қилинмоқда.
Хулоса қилиб шуни таъкидлаш керакки, Ўзбекистонда таълим соҳасига ажратилаётган маблағлар йил сайин ортиб бормоқда. Жумладан, 2021 йилда давлат дастурларида белгиланган вазифаларни амалга ошириш, хусусан, узлуксиз таълим тизими ва фанни ривожлантириш дастурларини амалга ошириш мақсадида Давлат бюджетидан таълим соҳасига 2 197 млрд сўм, фанга 168 млрд сўм миқдорида маблағ ажратилиши кўзда тутилган эди. Бу кўрсаткич 2021 йилда Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги бўйича 2,9 трлн сўмни, Халқ таълими вазирлиги бўйича 22,1 трлн сўмни ташкил этган. Жорий йилда Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигига 4,1 трлн сўм, Халқ таълими вазирлигига 25,8 трлн сўм ажратилади. 2021 йилда мактабларни интернет тармоғига улаш учун 98 млрд сўм ажратилган бўлса, 2022 йилда 198 млрд сўм сарфланади.
Ўзбекистоннинг халқаро таълим рейтингларидаги позицияси қандай бўлишидан қатъий назар, тизимда амалга оширилаётган ислоҳотлар халқаро экспертлар томонидан ижобий баҳоланмоқда.Ишонч билан тасдиқлаш мумкинки, Жаҳон банкининг умумий ўрта таълимни баҳолаш натижаларига кўра, 174 мамлакат ичида 474 балл билан 57-ўринни эгаллаган мамлакатда таълим сифати такомиллашиб, тизимни баҳолаш ва баҳолашни бошқариш салоҳияти халқаро стандартлар талаблари даражасида амалга оширилмоқда.
