AQSHlik milliarderlar dollarlarni shoshilinch oltinga almashtirmoqda

    Biznes 26 May 2020 1536

    Bank tahlilchilarining fikriga ko'ra, dunyo valyutalarining ommaviy devalvatsiyasi holatida dollar oxirgi bo'lib zarar ko'radi va bu mantiqan to'g'ri ham, ammo baribir mijozlarga oltinga ishora qilishmoqda.

    Amerikaning moliya bozorlarida boylik orttirgan yirik milliarder-sarmoyadorlar AQSH iqtisodiyoti koronavirusdan qanchalar zarar ko'rganidan qattiq tashvishda. Amerikalik milliarderlar odatda vatanparvarlik va yuqori darajadagi optimizm bilan ajralib turadi, chunki bu ularning ijtimoiy mavqeiga nisbatan o'ziga xos majburiyatdir, ammo, yuqorida yozganimizdek, ular hozir ancha tushkun ahvolda va o'z mamlakatining yorqin kelajagiga, hech bo'lmaganda yaqin istiqbolda, anchagina shubha bilan qaramoqda, deb yozadi RIA Novosti muallifi.

    Ammo hozir, qayg'uga va ba'zan vahimaga tushgan milliarder-moliyachilarining qatoriga o'z mijozlariga xavf-xatarlarga monetar emas, balki iqtisodiy nuqtai nazardan e'tibor qaratishga maslahat berayotgan bankirlar ham qo'shilishdi. Federal zaxira tizimi va uning dollar bosma uskunasining iqtisodiy inqirozga qarshi kurashi muvaffaqiyatli ko'ringaniga qaramay, Amerikaning JPMorgan va Goldman Sachs kabi nufuzli banklari o'z mijozlariga dollarlarga emas, balki oltinga investitsiya qilishni tavsiya qilishni xohlamoqdalar.

    Va gap sariq metall to'satdan qandaydir darajada o'ta jozibador bo'lib qolganida emas (uning fizik xususiyatlari va “barqaror valyuta” sifatida tan olinishi – muddatsiz ko'rsatkich), balki koronavirus bahonasida global iqtisodiyotni rag'batlantirish uchun misli ko'rilmagan chora-tadbirlar fonida, shuningdek, keyingi yillarda butun dunyo yashashiga to'g'ri keladigan shiddatli geosiyosiy notinchlik sharoitida, Amerika bankirlari uchun Amerika prezidentlarining portretlari chizilgan yashil qog'ozlardan ko'ra oltin zaifsizroq ko'rinadi.

    Bank tahlilchilarining fikriga ko'ra, dunyo valyutalari ommaviy devalvatsiyaga duch kelishi sharoitida dollar so'nggi navbatda zarar ko'radi, va bu mantiqan mos, ammo ular mijozlarga asosiy aktiv sifatida dollarni emas, balki ushbu yoqimsiz stsenariyda yuqori darajadagi qiymatni saqlab qoladigan oltinga ishora qilishmoqda. Bank gapirib o'tgan misli ko'rilmagan moliyaviy va kredit chora-tadbirlar bu aynan G'arb mamlakatlarining byudjet tanqisligi va hukumat qarzi darajasining pasayib ketishi ko'rinishidagi qiyinchiliklarida iqtisodlarini qo'llab-quvvatlashga qaratilgan sa'y-harakatlardir. Ajablanarlisi shundaki, G'arbning ilg'or iqtisodchilari bu choralar hech qanday jiddiy salbiy oqibatlarga olib kelmasligiga ishonishadi. Biroq, bankirlar ushbu bahoga yaqqol qo'shilmasligini ko'rsatmoqdalar.

    endi jahon bozorida oltin narxi keskin oshadi – ekspert

    Darvoqe, Amerikaning yana bir nufuzli bankida, mart oyining oxirida, oltin hozirga qaraganda o'n foizga arzonroq bo'lganida, sariq metallga sarmoya kiritishga katta qiziqish uyg'ondi. Undi Financial Times ochiqchasiga shunday yozdi: " Goldman Sachs mijozlariga oltin sotib olish vaqti kelganligini aytmoqda".

    Ta'kidlash joizki, bankirlar nafaqat inflyatsion, balki dollar va Amerika moliya tizimining zaifligi bilan bog'liq geosiyosiy xavflarni ham ko'rmoqda. Xuddi shu JPMorgan shuni ta'kidlamoqdaki, hozirda AQSHning xalqaro maydondagi raqobatchilari va raqiblari moliyaviy sektorda Amerika gegemonligiga tahdid soluvchi texnologik imkoniyatlarga ega.

    Rossiya, Xitoy, Hindiston nega tinimsiz oltin sotib olmoqda?

    Bank tahlilchilari eslatadi, agar Xitoy va Evropa Ittifoqi "raqamli yuan" va "raqamli evro" texnologiyalarini (ya'ni mavjud valyutalar ekvivalenti, ammo an'anaviy bank tizimidan tashqarida ishlaydigan - ma'lum markaziy bank yoki ularning vakolatli tuzilmalari bazada mavjud bo'lgan elektron hamyonlarga asoslangan holda ishlaydigan) yaratishda muvaffaqiyat qozonsa, Evropa Ittifoqi ham, Xitoy ham xalqaro savdoda dollarlarni siqib chiqarish uchun jiddiy harakatlar qilishlari xavfi mavjud. JPMorgan tahlilchilarining ta'kidlashicha, hatto bunday raqamli valyutalarning SWIFT tizimiga ehtiyoji yo'qligi (undan uzib qo'yishni AQSH geosiyosiy raqiblarga qarshi sanktsiya sifatida ishlatadi), bu Amerikaning sayyoradagi moliyaviy ustunligiga katta muammodir. Ta'kidlab o'tamiz, ushbu stsenariyda nafaqat Vashingtonning diplomatiyasi imkoniyatlari, balki dollarga bo'lgan talab ham zarar ko'radi. Garchi AQSH iqtisodiyoti (sotib olish qobiliyati pariteti bo'yicha, 2019 yil uchun Statista ma'lumotlari) dunyo iqtisodiyotining atigi 15 foizini tashkil etadi, dollar esa xalqaro savdoning yarmidan ko'pida ishlatildi, AQSH valyutasiga bo'lgan talab "tabiyatan asoslangan" past nuqtasigacha etgunicha ancha uzoq pasayib boradi. Bu muammo ertagayoq ro'yobga chiqadi degani emas, lekin agar "raqamli" evro va yuan` tahdidi Amerikaning yirik bankining e'tiborini jalb qilgan bo'lsa, demak, bu erda muammo borligi shubhasiz va u anchagina jiddiydir.