Бүгін, 24 мартта Ташкент қаласындағы Congress Hallда Ташкент халықаралық инвестициялық форумы өз жұмысын басталды.
Сондай-ақ форумға Ақпараттық технологияларды және коммуникацияларды дамыту министрі Шерзод Шерматов қатысып, Өзбекстанның цифрлық дамуы бойынша қабылданып жатқан кешенді іс-шаралар және шетелдік инвесторлар, соның ішінде шетелдік IT-компаниялар үшін жасалатын мүмкіндіктер мен оның болашақтары туралы айтты.
Бүгінде әлем төртінші өнеркәсіптік революцияның табалдырығында тұр. Осыны ескере отырып, елімізде «Өнеркәсіп 4.0» дамыту кезеңіне өту бойынша ауқымды шаралар атқарылуда. Өзбекстан Республикасы сияқты қарқынды дамып келе жатқан елдер үшін цифрландыру өсудің жаңа қозғалтқышын табуға және экономиканың түрлі секторларын жаңғыртуға бұрын-соңды болмаған мүмкіндік береді. Осы мақсатта «Цифрлық Өзбекстан – 2030» Стратегиясы қабылданып, ол өңірлер мен салаларды цифрлық дамыту бойынша шаралар кешенін қамтиды.
Өз сөзінде АКТ министрі Ш.Шерматов Өзбекстанды шетелдік IT-компаниялары мен IT мамандары үшін тартымды ететін негізгі қолайлылықтарды атап өтті.
АКТ министрінің айтуынша, Өзбекстан адам капиталы түріндегі құнды байлыққа ие. Қазір Өзбекстанда 35 миллион халық болса, оның 18 миллионы немесе жалпы халықтың 60 пайыздан астамы 30 жасқа дейінгі жастар. Алдын ала болжам бойынша, 2030 жылға қарай Өзбекстан халқының саны қазірдің өзінде 40 миллион адамды құрайды, егер бұл үрдіс жалғаса берсе, оның 24 миллионы жастарды құрайды.
Бұл тұрғындардың көпшілігі еңбекке жарамды жаста болған демографиялық дивиденд кезеңі деп аталады. Сонымен қатар еңбекке жарамды тұрғындар сауатты әрі кемінде екі шет тілін (ағылшын және орыс) біледі.
«Бүгінде жастарды АКТ саласына тартуға үлкен көңіл бөлінуде. 2000 жылдары Өзбекстанда жүзге жуық IT маманы болса, бүгінде бұл сан 50 мыңға жеткен. 2030 жылға қарай олардың санын бір миллионға дейін жеткізу бойынша ауқымды міндет қойылды», - дейді Шерзод Шерматов.
IT өнімдері мен қызметтерінің экспорты тұрақты өсуде. Осылайша, 2021 жылдың соңына қарай IT экспортының көлемі 46 миллион долларға жетті, бұл 2020 жылмен салыстырғанда (16 миллион доллар) екі еседен астамға көп. Биылғы жылдың соңына дейін бұл көрсеткіш 100 миллион долларға жетеді деп күтілуде, 2028 жылдың соңына дейін бұл көрсеткішті 1 миллиард долларға дейін жеткізу жоспарлануда. ІТ экспортының негізгі базарлары АҚШ (83,3 пайыз), Ұлыбритания (5,2 пайыз), Ресей (3,2 пайыз), Корея Республикасы (2,1 пайыз) және БАӘ (1,1 пайыз) болып табылады.
Ең маңызды ерекшеліктердің қатарында IT- бизнесі үшін жеңілдіктерді де айту мүмкін. Ол Өзбекстандағы IT-компанияларына бірқатар салық және кедендік жеңілдіктер береді. Атап айтқанда, IT-парктің резиденттері болып табылатын IT-компаниялары 2028 жылға дейін барлық корпоративтік салықтардан босатылады. IT-компаниялары экспорттық қызметті жүзеге асыру кезінде Өзбекстан Республикасының азаматтығы жоқ тұлғалармен шетел валютасында есеп айырысу мүмкіндігіне ие.
IT Park резиденттері қай жерде орналасқан болуына қарамай, бүкіл елде өз қызметін жүзеге асыра алады. Сондай-ақ жұмыс істеуге рұқсат алу тәртібі де жойылды.
Шетелдік IT-компаниялары мен IT мамандарына үшін тағы да үлкен қолайлылық жасау мақсатында «IT-визаларды» беру тәртібі бекітілді. «IT визасын» алу үшін құжаттардың ең аз мөлшері қажет және үдеріс 3 күнге созылады. Өзбекстанға қоныс аударғысы келетін IT-компаниялар да қажетті инфрақұрылыммен қамтамасыз етіледі.
Сондай-ақ Өзбекстанның аймақтағы қолайлы географиялық орны, соның арқасында республикамыз Орталық Азиядағы байланыстырушы IT хабқа айналуы мүмкін екенін айта кеткен орынды.
Жекеменшік IT секторы қарқынды дамып келеді. Бүгінгі таңда ІТ-паркте 500-ден астам резиденттерге ие, олардың 15 пайызы ірі жаһандық және жергілікті компаниялар. 2025 жылға қарай ірі және орта IT-компанияларды белсенді тарту арқылы резиденттердің санын мыңға дейін жеткізу жоспарлануда.
Ақпараттық технологиялар саласында білікті кадрларды даярлауға ерекше көңіл бөлінді.
«IT мамандарды даярлау – базардың өсуі мен өркендеуі үшін жеткілікті жұмыс күшін қамтамасыз етуде маңызды рөл атқарады. Сондықтан Өзбекстан білім саласына, әсіресе IT-білімге көп күш жұмсайды. Сапалы білімсіз алға қойылған мақсаттар мен міндеттерге қол жеткізу мүмкін емес», - деді АКТ министрі Ш.Шерматов.
Сала басшысы ВРО және КРО қызметтерін дамыту сияқты маңызды салаларға да тоқталды. Осыған байланысты IT-парктің резиденттері ретінде тіркелген шетелдік BPO компаниялары өздеріне берілген жеңілдіктерді пайдаланып, Өзбекстаннан IT мамандарын бәсекелестік шарттармен тарта алады.
Сонымен қатар, олар Өзбекстанда бизнесін кеңейту үшін кеңселік бөлмелер мен жабдықтар, кем дегенде алты айлық жалдау ақысы, коммуналдық қызметтер, интернетке қосылу шығындары түріндегі инвестициялармен қамтамасыз етілуі мүмкін. BPO компаниялары үшін кадрлар даярлауға мамандандырылған BPO мектептері де құрылуда.
Соңында АКТ министрі Ш. Шерматов Өзбекстанда өз жұмысы істеуге ниет білдірген барлық инвесторлар мен шетелдік IT-компанияларға практикалық көмек көрсетуге дайын екенін білдірді, деп хабарлайды Ақпараттық коммуникацияларды және технологияларды дамыту министрлігінің баспасөз қызметі.
