Бу ҳақда 8 октябрь, чоршанба куни Х ижтимоий тармоқдаги Нобель мукофоти саҳифасида маълум қилинди.
“Кимё бўйича 2025 йилги Нобель мукофоти соҳиблари газлар ва бошқа кимёвий моддалар ўтиши мумкин бўлган катта бўшлиқларга эга молекуляр тузилмаларни ишлаб чиқишди. Металл-органик рамкалар деб аталадиган бу тузилмалар чўл ҳавосидан сув йиғиш, карбонат ангидридни ушлаш, заҳарли газларни сақлаш ёки кимёвий реакцияларни катализлаш учун ишлатилиши мумкин. Металл конструкцияларни ишлаб чиқиш орқали совриндорлар кимёгарларга биз дуч келадиган баъзи муаммоларни ҳал қилиш учун янги имкониятлар берди”, деди Нобель қўмитаси матбуот баёнотида.
2025 йилги Нобель мукофоти 11 миллион швед кронасини (1,1 миллион доллар) ташкил қилади. Бу пуллар уч нафар лауреат ўртасида тенг тақсимланади.
“Органометалик бирикмалар улкан салоҳиятга эга бўлиб, янги функцияларга эга бўлган махсус тайёрланган материаллар учун илгари тасаввур қилинмаган имкониятларни очиб беради”, деб тушунтирди Кимё бўйича Нобель қўмитаси раиси Хайнер Линке.
Эслатиб ўтамиз, физиология ва тиббиёт бўйича Нобель мукофоти 6 октябрь куни эълон қилинган эди. Мукофотлар америкалик олимлар Мэри Брунков ва Фред Рамсделл, шунингдек, япон олими Саймон Сакагучига иммун тизимининг организмга зарар етказишининг олдини олувчи “периферик иммунитетга чидамлилик ҳақидаги кашфиётлари” учун берилди.
7 октябрь куни эса физика бўйича Нобель мукофоти эълон қилинди. Буюк британиялик Жон Кларк, франциялик Мишель Деворе ва америкалик Жон М. Мартинис квант механикаси соҳасидаги тадқиқотлари учун совриндор бўлишди.
9 октябрь, пайшанба куни адабиёт бўйича Нобель мукофоти совриндори эълон қилинади, деб хабар берди korrespondent.net.
