Ўзбекистон аҳолисининг 60 фоизини ёшлар ташкил қилади. Замонавий ахборот технологиялари, дастурий маҳсулот яратиш ва аутсорсинг хизматлари кўрсатишга кенг жалб қилиш орқали уларни иш билан таъминлаш муҳим вазифа.
“Бир миллион дастурчи” лойиҳаси ана шу эзгу мақсадга қаратилган. Машғулотларда энг керакли 4 та йўналиш — маълумотларни таҳлил қилиш, андроид иловалар, веб-иловалар ва дастурий таъминот ишлаб чиқиш бўйича ўзбек тилида субтитр воситасида бепул видеокурслар тақдим этилади.
Лойиҳадан кўзланган мақсад Ўзбекистонда ёшларни ахборот технологиялари соҳасига жалб этишдир. У uzbekcoders.uz махсус портали орқали аҳолининг кенг қатламини ахборот технологиялари мутахассислиги бўйича масофавий ўқитишни назарда тутади.
Биринчи босқич доирасида бепул онлайн ўқув курслари ташкил этилган. 2023-2025 йилларда “Бир миллион дастурчи” лойиҳасининг навбатдаги босқичи сифатида хорижнинг нуфузли таълим платформаларида мазкур йўналишдаги онлайн ўқув курсларда таҳсил олиш имкониятини яратиш мақсад қилинган.
Вазирлик томонидан ёшларга uzbekcoders.uz платформаси орқали АҚШнинг Coursera платформасининг онлайн таълим курсларидан фойдаланиш имконияти яратилди. Coursera масофавий таълим платформаси бўлиб, унда 300 га яқин етакчи университет (Стенфорд, Йель, Иллинойс, Дьюк, Мичиган ва бошқалар) ҳамда компанияларининг 5 йўналишдаги 12 мингта профессионал таълим ресурси жойлаштирилган.
Courseraнинг ўзбекистонлик 1,5 миллион фойдаланувчиси бор. Бундан 1 миллион 60 мингдан зиёди uzbekcoders.uz платформаси орқали рўйхатдан ўтган. 2023-2024 йилларда Coursera платформасининг бошланғич даражали курсларида 450 мингдан зиёд, профессионал курсларида 3000 та халқаро сертификат қўлга киритилган.
Ушбу глобал онлайн таълим платформасининг Марказий Осиё минтақаси координатори Эдуард Каннинг маълумотига кўра, ўзбекистонлик 1,5 миллион фойдаланувчининг 90 фоизи ўқувчилардир. Coursera платформасида фойдаланувчилар сони бўйича Ўзбекистон Марказий Осиёда биринчи ўринда туради. Бу эса юртимиз ишчи кучини меҳнат бозорида талаб юқори кўникмалар билан таъминлашга энг кўп сармоя киритаётган мамлакат эканидан далолат беради.
Платформада ўзбек фойдаланувчилар энг кўп қизиқиш билдираётган йўналишлар эса дастурлаш, Data Science компьютер саводхонлиги, графика ва дизайн ҳамда хорижий тиллардир.
“Бир миллион дастурчи” лойиҳаси 2025-2026 йилларда халқаро ахборот технологиялари сертификати олганлар сонини 1,5 миллионга, профессионал халқаро ахборот технологиялари сертификати олганлар сонини эса 30 мингга етказиш белгиланган. Қолаверса, лойиҳа доирасида юқори натижа кўрсатган энг яхши 2 мактабга Президент совғаси — электромобиль берилиши ҳам режалаштирилган.
Шу билан бирга, лойиҳа доирасида 14 та ҳудудда энг юқори натижа кўрсатган ўқувчиларга 1000 та ноутбук ва қимматбаҳо совғалар, энг илғор 10 ўқитувчининг чет элга саёҳати, лойиҳа доирасида энг юқори натижа кўрсатган 100 нафар ўқитувчига 10 миллион сўмдан пул мукофоти, етакчи 3 та олий таълим муассасасига пул мукофоти берилади.
Ҳозирда юқори малакали дастурчи ва мутахассисларга эҳтиёж катта. Бугунги кун ва келажагимизни ахборот-коммуникация технологиялари ҳамда соҳанинг етук кадрларисиз тасаввур қилиб бўлмайди. Шундай экан, бу каби эътибор минглаб дастурчи ёшлар шаклланишига замин ҳозирлайди.
— XXI аср жуда катта имкониятлар асри, — дейди Рақамли таълимни ривожлантириш маркази бош мутахассиси Илҳом Жўраев. — Ўтган асрда фақат ўқиш ёки ёзишни билган одам саводли ҳисобланган бўлса, бугун рақамли технологияларни пухта эгаллаган одам меҳнат бозоридаги ўрнини мустаҳкамлаш имкониятига эга бўлади. “Бир миллион дастурчи”нинг асосий мақсади шу — халқаро меҳнат бозорига аҳолининг кенг қатламини тайёрлаш, илғор платформаларни харид қилиб, имтиёзли равишда ўқитиш, ёшларга бепул, имтиёзли курслар бериш. Шу орқали уларни нафақат маҳаллий, балки жаҳон бозорига тайёрлаш кўзда тутилган. Лойиҳанинг биринчи босқичида номзодлар Udemy платформаси орқали ўқитилади. Бу платформа олий таълим муассасалари томонидан бошқариладиган бошқа онлайн таълим платформаларидан фарқли ўлароқ, контент яратувчиларига ўз курсини назорат қилиш ва онлайн ўқитиш имконини беради. Меҳнат бозори учун янги йўналишни шу платформа орқали ўрганиш, янги кўникмаларга эга бўлиш мумкин. Пировардида тингловчи мазкур курсни тамомлагани тўғрисидаги сертификатга эга бўлади.
Иккинчи босқичда жаҳондаги етакчи Coursera платформаси билан ҳамкорлик йўлга қўйилган. Бу платформада хорижий тилни билиш талаб этилади. Айни пайтда ўзбек тилини платформадаги устувор тиллар қаторига қўшиш устида ишланяпти. Платформада янги билимларни ўрганиш ва имтиҳон топшириб, халқаро сертификатга эга бўлиш мумкин. Бу дунё меҳнат бозорига йўлланма деганидир.
Бугун АКТ имкониятларидан фойдаланиб даромад топаётган ёшлар сони кундан кунга ошиб боряпти. Шулардан бири Тошкент ахборот технологиялари университети магистранти Асадбек Қаршиев.
— Ҳозир университетда сунъий интеллект бўйича таҳсил оляпман. Шу билан бирга, Бизнесни ривожлантириш банкида дастурчи бўлиб ишлаяпман. “Бир миллион дастурчи” лойиҳасида ўрганганларим фаолиятим давомида ташкилотларнинг ички тизимини дастурлашда қўл келмоқда. Қолаверса, шу орқали мўмай даромад ҳам топяпман, — дейди у.
Дастурий маҳсулот ва рақамли хизматларни тақдим этиш учун қулай шарт-шароит яратиш, уларни ички ҳамда ташқи бозорга олиб чиқиш, инновацион ишланмаларни рағбатлантириш самара беряпти. Бугун “Бир миллион дастурчи” лойиҳасида бепул таҳсил олиб, ишини йўлга қўйган, шу орқали даромад топаётган ёшлардан яна бири Мирзо Улуғбек Бафоев. У нутқида муаммоси бор одамлар учун имо-ишора тили таржимаси устида ишлаяпти. Изланиши дастурлаш билан боғлиқ. Ўқув марказида ёшларга ахборот технологиялари йўналишида таълим ҳам бермоқда. Умуман, бундай мисолларни кўплаб келтириш мумкин.
“Ўзбекистон — 2030” стратегиясини “Атроф-муҳитни асраш ва “яшил иқтисодиёт” йилида амалга оширишга оид давлат дастурида “Бир миллион дастурчи” лойиҳаси доирасида ёшларни нуфузли халқаро компаниялар талабларига мос дастурлар асосида тайёрлаш вазифаси белгиланган.
“Бир миллион дастурчи” лойиҳасининг навбатдаги босқичида хорижнинг нуфузли таълим платформаларида онлайн ўқув курсларида таҳсил олиш имкониятини яратиш, лойиҳа доирасида 15 минг ёшнинг онлайн ўқув курсларида таълим олишини таъминлаш, энг яхши натижа кўрсатганлар ва иштирокчиларни муносиб рағбатлантириш кўзда тутилмоқда.
Рисолат МАДИЕВА,
“Янги Ўзбекистон” мухбири
