Nature журналида эълон қилинган тадқиқотга кўра, Ўзбекистоннинг жануби-шарқидаги тоғларда иккита ўрта аср шаҳрининг қолдиқлари топилган. Майдони 12-15 гектар бўлган Тошбулоқ VI-XI асрлар оралиғида, тахминан 120 гектар майдонни эгаллаган Тугунбулоқ эса VIII-XI асрларда жойлашган.
Тадқиқотчилар LiDAR (Light Detection and Ranging, «ёруғликни аниқлаш ва масофани ўлчаш») билан жиҳозланган учувчисиз учиш аппарати ёрдамида иккала шаҳарни хариталаштиришди.
Тугунбулоқ ва Тошбулоқ денгиз сатҳидан 2000 метрдан баланд жойлашган. Бугунги кунда сайёрамиз аҳолисининг 3 фоиздан камроғи бундай баландликларда истиқомат қилади.
Олимларнинг ишончи комилки, оғир об-ҳаво шароитига қарамай, Тугунбулоқ ва Тошбулоқ гуллаб-яшнаган ва бу ҳудудда катта миқдорда топилган темир рудасини қазиб олиш учун қурилган. Шаҳарлар нима учун ташлаб кетилгани ҳозирча номаълум.
Тадқиқотчилар гуруҳига Вашингтон университети антропологи Майкл Фракетти ва Ўзбекистон Фанлар академияси Миллий археология маркази директори Фарҳод Мақсудов раҳбарлик қилди.
Уларнинг топилмаси минг йилдан ортиқ вақт аввал Марказий Осиёнинг олис тоғларида шаҳар ҳаёти ҳақидаги тасаввурларни қайта кўриб чиқишга ундайди.
