634 метрлик "Осмон дарахти"дан Тошкент телеминорасигача: энг баланд миноралар рейтинги

    Мақолада дунёдаги энг баланд телеминоралар, уларнинг қурилиш тарихи, тутган ўрни хусусида сўз юритилади.

    Телеминора нима?

    Телеминора бу таянч бўлиб, унинг устига телевизион узатиш станциясининг антенналари ўрнатилади . Баъзан «минора» сўзи ишлатилади, лекин у жарангли ва ҳозир бу маънода ишлатилмайди.

    Телевизион ва эшиттириш сигналларини ишончли қабул қилиш зонаси телеминорадаги узатиш антенналарининг баландлигига боғлиқ, шунинг учун улар иложи борича баландроқ қурилган ва ернинг энг юқори нуқталарига жойлаштирилган. Шунингдек, зона трансмиттерларнинг кучига боғлиқ бўлади, шунинг учун баланд телевизион марказлар катта миқдорда электр энергиясини истеъмол қилади.

    Трансмиссия кабелларининг (озиқлантирувчи) катта сиғими, шунингдек, баландлиги ва ўзига хос дизайни туфайли ўчириш жуда қийин бўлган ёнғинлар эҳтимолини ошириб юборади.

    Телеминоралар одатда ердаги энг баланд иншоотлар бўлгани учун улар кўпинча кузатув майдончалари билан жиҳозланган бўлади.

    Биринчи темир-бетон телеминора

    Дунёдаги биринчи темир-бетон телеминора 1956 йилда Штутгартда қурилган бўлиб, Штутгарт телеминораси бутун дунё бўйлаб ушбу турдаги кўплаб минораларнинг прототипига айланади. Телевизион пайдо бўлгунга қадар «телевидение миноралари» душманни ёки маълум бир ҳудудни (қўриқлаш миноралари, кузатув миноралари), баъзан маёқларни кузатиш учун ҳам миноралар деб аталган.

    Дунёдаги энг баланд телеминора Токио осмон дарахти (634 метр, 2008-2011), Россиядаги энг баланди Останкино телеминораси (540 метр, 1967). Катта телеминоралар ўрнатилган шаҳарларнинг тимсолларидан бири бўлиб, кўплаб сайёҳларни ўзига тортган ҳолда жалб қилади.

    Сунъий йўлдошни эшиттириш ва кабель телевидениеси учун индивидуал қабул қилувчиларнинг ривожланиши билан телеминораларнинг амалий аҳамияти сезиларли даражада камайган.

    Тошкент телеминораси тарихи

    Ўрта Осиёдаги энг баланд бино. Унинг баландлиги 375 метрдир. Расмий тилда Тошкент телеминораси Ҳ-375м объекти деб аталади. Телеминора 1978 йилдан бошлаб 6 йил давомида қурилган. 1985 йилнинг 15 январида ишга туширилган.

    Ишга туширилаётган пайтида Тошкент телеминораси жаҳонда баландлиги бўйича тўртинчи ўринда турган. Ўшанда у Торонто, Москва, Нью-Йорк ва Токиодаги иншоотлар қаторида дунёнинг буюк миноралари халқаро федерациясининг аъзосига айланган. Бугунги кунда у Марказий Осиёнинг шу хилдаги ягона ва энг баланд биноси ҳисобланади. МДҲ давлатлари телеминоралари ичида эса Останкинодан кейинги иккинчи ўринни эгаллайди.

    Минора қурилиши 25 тонна юкни 240 метр баландликка кўтариш қобилиятига эга бўлган махсус кран ёрдамида амалга оширилган. Ҳозирда Тошкент телеминораси баландлиги бўйича дунёда 12-ўринда туради(375 метр).


    Энг баланд телеминоралар 10 талиги

    10-ўрин: Zhongyuan Tower (Chenjou, Хитой), (388 метр/2011 йил)

    9-ўрин: Пекин марказий Телеминораси (Пекин, Хитой), (405 метр/1992 йил)

    8-ўрин: Тианзин минораси (Тианзин, Хитой), (415.2 метр/1991 йил)

    7-ўрин: Манара (Куала-Лумпур, Малайзия), (421 метр/1994 йил)

    6-ўрин: Милодий минора (Теҳрон, Эрон), (435 метр/2007 йил)

    5-ўрин: Шарқ гавҳари (Шанҳай, Хитой), (468 метр/1994 йил)

    4-ўрин: Останкино (Москва, Россия), (540 метр/1967 йил)

    3-ўрин: CN Tower (Торонто, Канада), (553,3 метр/1976 йил)

    2-ўрин: Canton Tower (Гуанжоу, Хитой), (600 метр/2009 йил)

    1-ўрин: Токио осмон дарахти (Токио, Япония), (634 метр/2012 йил).

    Маълумот ўрнида, 324 метрлик Эйфел минораси дунёда баландлиги бўйича 28-ўринни банд этган. Қўшни Қозоғистоннинг Олмаота шаҳридаги телеминора дунё рейтингида 14-ўринни эгаллайди (371,5 метр).

    Яқинда Олмаота телеминорасини яшин урди. «Кўктўбе» телеминораси дунёда энг баланд ва зилзилаларга энг чидамли (10 балл) иншоотлардан бири ҳисобланади. Телеминора яшин зарядларини зарарсиз ерга ўтказиб юбориш тизими билан ҳам жиҳозланган.

    Яна бир қизиқарли маълумот, осмонўпар бинолари билан ном таратган АҚШдаги биронта ҳам телеминора баландлиги бўйича ТОП-15 таликда йўқ.


    Рашид Хўжамов тайёрлади.

    No date selected
    июн, 2024
    1
    2
    3
    4
    5
    6
    7
    8
    9
    10
    11
    12
    13
    14
    15
    16
    17
    18
    19
    20
    21
    22
    23
    24
    25
    26
    27
    28
    29
    30
    Use cursor keys to navigate calendar dates