Гонконг университети тадқиқотчилари биринчи марта “душанба ташвиши” ўзига хос биологик хусусиятга эга эканлигини аниқлашди. Энг муҳими, бу одамнинг ишлаши ёки ишламаслигига боғлиқ эмас. Ҳафтанинг бошида стресс даражаси бир неча ой давомида юқори бўлиб қолиши мумкин, бу эса юракка жиддий оғирлик беради.
Тадқиқотда 50 ёшдан ошган 3500 дан ортиқ одамларнинг “Кўп муддатли британча қариш тадқиқоти” лойиҳаси маълумотларидан фойдаланилди. Иштирокчилар душанба куни анкеталарни тўлдиришди ва узунлиги тахминан икки сантиметр бўлган соч намуналарини топширишди – бу охирги икки-уч ой ичида кортизол ва кортизон даражасини баҳолаш учун етарли.
Маълум бўлишича, айниқса душанба куни ташвишланган одамларнинг сочларида стресс гормонлари концентрацияси сезиларли даражада юқори бўлган. Ва бу ишлайдиган одамларга ҳам, нафақага чиққанларга ҳам тегишли.
Намунанинг 10 фоизини ташкил этган энг “ташвишли” иштирокчиларда сочлардаги кортизол даражаси қолганларга қараганда ўртача 23 фоиз юқори эди. Шу билан бирга, оғир юрак хуружлари душанба кунлари тез-тез содир бўлиши аниқланган – бу икки тадқиқот бевосита боғлиқ бўлмаса-да, биологик механизм бир хил бўлиши мумкин.
Олимлар айтганидек, стресс гипоталамус-гипофиз-адренал ўқни бузади – бу организмнинг таҳдидга жавоб бериш учун жавоб берадиган асосий тизим. Агар кортизол узоқ вақт давомида юқори бўлиб қолса, бу юрак касалликлари, семириш, ташвиш ва хотира муаммоларига олиб келиши мумкин.
Муаллифларнинг таъкидлашича, кортизолнинг кўпайишига душанба кунлари сабаб бўлиши ҳали исботланмаган. Аммо ҳафтанинг бошида одам мунтазам равишда ташвишланса, бу сурункали стрессга айланиши мумкин, деб хабар беради lifehacker.ru.
