Совет даврида учирилган ярим тонналик космик аппарат Ўзбекистон ҳудудига қулаши мумкинлиги айтилмоқда

    Айрим экспертлар 53 йил олдин “Венера-8” миссияси доирасида учирилган “Космос-482” космик аппаратнинг Осиё ёки Марказий Осиё давлатлари ҳудудига қулаши мумкинлигини тахмин қилмоқда.

    “Uzcosmos” Агентлигининг бўлим бошлиғи Аҳрор Агзамовнинг маълум қилишича, ҳақиқатдан 1972 йил 31 март санасида Собиқ Совет Иттифоқининг “Венера“ дастури бўйича “Космос-482” сайёралараро космик аппарати фазога учирилган. Бироқ ракета-ташувчининг якуний босқичи муваффақиятсиз ишлаши оқибатида у Ер орбитасида қолиб кетган.

    Тахминий ҳисоб-китобларга кўра, аппаратнинг ерга қулаши 9-11 май кунларига тўғри келиши мумкин.

    “Космос-482”нинг аниқ қаерга қулашини айтиш бироз мушкул. Унинг Ўзбекистон ҳудудига тушишининг эҳтимоли эса ҳозирча 0,3-0,5% оралиғида баҳоланмоқда.

    Аппаратнинг катта қисми атмосферага кириши билан ёниб кетсада, Венеранинг оғир шароитларида қўниш ва ишлаш учун мўлжалланган ярим тоннага (500 кг) яқин массали титан шари алоҳида хавф туғдиради. Бу компонент ер атмосферасига киришда омон қолади ва бутунлай қулаб тушади. Парашют борлигига қарамай, коинотда 53 йил бўлганидан кейин у ишламаслиги мумкин. Ерга урилиш тезлиги эса соатига 500 кмгача етиши кутилмоқда.

    Бўлаклар топилган тақдирда, бу ҳақда зудлик билан расмийларга хабар бериш ва ҳеч қандай ҳолатда аппарат қолдиқлари билан алоқада бўлмаслик тавсия этилади, чунки улар таркибида хавфли кимёвий моддалар бўлиши мумкин.

    Шу ўринда қўшимча қилиб ўтиш лозим, собиқ Тошкент машинасозлик конструкторлик бюроси мазкур “Венера“ дастурининг сўнгги босқичларида муносиб иштирок этган. У “Венера-13 ва 14” (1982) ва “Вега-1 ва 2” (1985) аппаратлари учун грунт олиш ва бурғилаш қурилмаларини лойиҳалаштирган ва ишлаб чиқарган. Уларни синовдан ўтказиш эса Тошкент вилоятидаги Невич қишлоғида жойлашган синов марказида амалга оширилган.