Бу ҳақда навоийшунос олим Афтондил ЭРКИНОВ ўзининг илмий мақоласида айтиб ўтилган, дея хабар беради Ислом цивилизацияси маркази Ахборот хизмати.
Таъкидланишича, ушбу девон Алишер Навоий ва Машҳадий ўртасидаги сўнгги ижодий ҳамкорлик иши ҳисобланади. Иккинчи экспонат эса 1580 йилда кўчирилган нодир қўлёзма бўлиб, навоийшунослар томонидан алоҳида эътироф этилади.
Алишер Навоийнинг ижод маҳсули ҳар қандай музей учун қимматлидир. Хорижда навоийшуносликка маълум бўлмаган қўлёзмалар бисёр. Масалан, Туркия, Озарбайжон ва Европанинг қатор давлатларида уларни учратиш мумкин. Америкадаги Алишер Навоий қўлёзмалари фан учун аҳамиятли.
Ҳазрат Навоий ҳам мана шу даврда Султонали Машҳадий яшаб ижод қилаётган Ҳирот шаҳрида бўлган. Катта эҳтимол билан Алишер Навоий девоннинг тугалланган вариантини кўрмаган бўлсада, қўлёзманинг тартиб берилиш жараёнида иштирок этган. Мазкур жиҳат қўлёзманинг илмий аҳамиятини оширади.
Ушбу қўлёзма ҳақида олим Ҳамид Сулаймонов ҳам ўз диссертациясида маълумот бериб ўтган. Навоийга мансуб мазкур девон қўлёзмаси илмий жиҳатдан қисқа тавсифланган.
Ўқувчи учун қўлёзма ичидаги шеърлар ва уларнинг мазмуни муҳим. Манбаларда келтирилишича, юқоридаги икки тавсифда Навоий девони қўлёзмаси 240х150 мм ҳажмга эга бўлиб, унинг таркибида 863 та шеър мавжудлиги айтилган.
Айни вақтда адабиётшунос олимларнинг қўлёзма нима учун айнан «Хазойин ул-маоний» дан кейин тайёрлангани эътиборини тортмоқда. Қўлёзмадаги шеърлар ва улар таркибини тадқиқ этиш янги хулоса ва илмий тадқиқотларга сабаб бўлиши мумкин.
