Бу ҳақда Қишлоқ хўжалиги вазирлиги хабар берди.
Қайд этилишича, сўнгги йилларда гўшт нархининг ошиши глобал миқёсда кузатилмоқда. БМТнинг Халқаро озиқ-овқат ва қишлоқ хўжалиги ташкилотига кўра, бунинг бир неча омиллари мавжуд:
- Биринчидан, дунёда гўшт ишлаб чиқариш ҳажми секинлашмоқда;
- Иккинчидан, йирик импорт қилувчи давлатларда талаб юқори;
- Бундан ташқари, озуқа хомашёси ва транспорт харажатларининг ортиши ҳам нархларга таъсир кўрсатмоқда.
Масалан, Россияда товуқ гўшти нархи жорий йилнинг бошидан буён 9,7 фоизга, Қозоғистонда эса 4,7 фоизга ошган. Умуман олганда, Ўзбекистонда гўшт нархи минтақавий тенденциялар доирасида сақланмоқда ва глобал бозор тебранишларига нисбатан барқарорликни намоён қилмоқда.
Мутахассисларнинг фикрича, айни пайтда Ўзбекистондаги бозорларнинг арзонлаштирилган расталарида 1 кг мол ва қўй гўшти ўртача 65-75 минг, савдо расталарида 90-95 минг, савдо марказларида эса 95-100 минг сўмдан сотилмоқда.
Тошкент шаҳридаги арзонлаштирилган расталарда 65-75 минг сўмлик гўштни харидорларнинг 15-18 фоизини, 90-95 минг сўмлик рўзғорбоп гўшт эса 82-85 фоизини, 110-130 минг сўмлик суяксиз (лаҳм) гўшт эса атиги 1-2 фоизини ташкил этади.
Яна бир жиҳат, пойтахт бозорларида гўштни аҳолининг харид қобилиятига мос равишда қисмларга бўлиб сотиш йўлга қўйилган. Жумладан, гўшти ажратилган суяк (рагу) 25-30 минг сўм, қовурга 85-95 минг сўм, суяксиз гўшт (лаҳм) эса 110-130 минг сўм атрофида.
Россияда 1 кг мол гўшти 10-12, Беларусда 6-8, Қозоғистонда 7-11, Тожикистонда 8-10, Грузияда 9,5-12, Озарбайжонда 9,5-12,5, Туркияда 12-14 доллар, шунингдек, иқтисодиёти ривожланган давлатлар Швецияда 46,2, Исландияда 38,86, Жанубий Кореяда эса 28 доллар атрофида сотилмоқда.
“Бундан кўтиниб турибдики, Ўзбекистон дунёнинг гўшт энг арзон сотиладиган давлатлари қаторида бўлиб, Марказий Осиё мамлакатлари ичида Қирғизистондан кейинги иккинчи ўринни эгаллайди”, дейилади вазирлик хабарида.
Гўшт ишлаб чиқаришга бевосита таъсир кўрсатувчи омилларни ҳам таҳлил қилинадиган бўлса, 2025 йилнинг биринчи чорагида гўшт ишлаб чиқариш билан боғлиқ харажатлар – жумладан, ем-озуқа, электр энергияси ва ёқилғи-мойлаш материалларининг нархлари кескин ошган.
Шунингдек, чорвачиликда гўшт етиштириш учун кучли озуқага бўлган талабнинг юқорилиги, озуқа етиштириш учун ер майдонларининг етишмаслиги туфайли чорва молларини озуқа билан таъминланиш даражасининг 35-40 фоизини ташкил этмоқда.
2024 йилнинг октябрь ойидаги нархлар билан солиштирилганда, бугунги кунда шрот нархи 3 минг сўмдан 7 минг сўмга, шелуха 2800 сўмдан 4 минг сўмга, омухта ем 2900 сўмдан 3700 сўмга, буғдой 2200 минг сўмдан 3500 минг сўмга, маккажўхори силоси 500 сўмдан 900-1000 сўмга, сомон 15 минг сўмдан 25 минг сўмга, беда эса 25 минг сўмдан 45 минг сўмга ошган.
2024 йилда умумий 2 миллион 900 минг тонна тирик вазнда (1 миллион 700 минг тонна сўйилган вазнда) гўшт ишлаб чиқарилган. 93 минг тонна гўшт импорт қилинган. Ишлаб чиқарилган гўштга нисбатан импорт салмоғи 5,4 фоизни ташкил қилган.
Импорт қилинган гўштнинг 70 фоизи қайта ишлаш корхоналарига йўналтирилган бўлса, қолган қисми Тошкент шаҳрининг деҳқон бозорларидаги арзонлаштирилган расталарда сотилган.
Сўнгги беш йилда чорвачилик соҳасида олиб борилган ислоҳотлар натижасида чорвачилик корхоналарида мол сони икки баробар, ишлаб чиқарилаётган чорвачилик маҳсулотлари ҳажми эса уч баробар ошган.
Наслчилик корхоналари сони 400 тадан 1900 тага етказилган бўлса, зоти яхшиланган қорамоллар улуши 30-35 фоиздан 70-75 фоизга кўтарилган.
