Атап өтилиўинше, тек ғана өткен жылы 2023-жылға салыстырғанда 9,1 есеге артқан. Усы дәўирде кибермәкандағы ҳуқықбузарлықлар бойынша физикалық ҳәм юридикалық тәреплерден келип түсип атырған мүрәжатлар саны 34 есеге көбейген.
Бул жынаятлар нәтийжесинде пуқаралардың 1 триллион 909 миллиард сумнан аслам қаржысы талан-тараж етилген.
2019-жылы мәлимлеме технологиялары арқалы 18 түрдеги 863 жынаят жүз берген болса, 2024-жылы 62 түрдеги 58 мың 800 жынаят дизимге алынғаны және кибержынаятлардың улыўма жынаятшылықтағы үлеси сезилерли дәрежеде артқаны олардың алдын алыў зәрүрлигин және де әҳмийетли етпекте.
2023-жылы кибержынаятлардың улыўма жынаятшылықтағы үлеси 6,2 процентти қураған болса, 2024-жылы 44,4 процентке жетип, дерлик ҳәр еки жынаяттың бири мәлимлеме технологиялары арқалы исленген. Бул жағдай олардың алдын алыў системасын турақлы, жылдан-жылға жетилистирип барыўды талап етпекте.
Кибержынаятлардың тийкарғы бөлегин (98 проценти) банк карталары менен байланыслы жынаятлар (кибер урлық ҳәм кибералдаўшылық) қурамақта.
Кибержынаятлар тийкарынан төмендеги усылларда әмелге асырылмақта:
- 60 проценти зыянлы силтемелер ҳәм бағдарламалар жибериў арқалы банк картасы ямаса мобиль қурылма басқарыўын қолға киргизиў жолы менен;
- 16 проценти ҳәр қыйлы алдаўлар менен банк картасы ҳәм мобиль қосымшалардағы есап бетлерди басқарыўды тастыйықлаўшы СМС кодты қолға киргизиў жолы менен;
- 4 проценти шахс атына онлайн кредит рәсмийлестириў арқалы;
- 11 проценти онлайн саўда платформаларындағы алдаўшылық арқалы;
- 9 проценти ҳәр қыйлы усылдағы алдаўшылық схемалары арқалы пуқаралардың пул қаржыларын тартыў тәризинде жүз бермекте.
Бул түрдеги ҳуқықбузарлықлардың алдын алыў мақсетинде бир қатар ҳуқықый ҳәм шөлкемлестириўшилик-техникалық илажлар көрилип келинбекте.
Жоқарыда келтирилген таллаўлар ҳәм статистикалық мағлыўматлар тийкарында мәлимлеме-коммуникация технологияларының кең тарқалыўы ҳәм реал ўақыт режиминде шексиз мәлимлеме алмасыў имканиятларының артып барыўы шараятында кибержынаятлар қыйын трансмиллий машқалаға айланып баратырғанын көриў мүмкин.
