Унда жамият бошчилигидаги сақлаш стратегиялари кўчиб юрувчи турларни муваффақиятли сақлашда муҳим роль ўйнаши мумкин.
«Ҳамжамият иштироки ва турмуш шароити» ҳисоботида жамоатчиликка асосланган табиатни муҳофаза қилиш стратегияларининг 10 та асосий тамойилларига эътибор қаратилади, «Марказий Осиёда ҳамжамият асосидаги ёввойи табиатни бошқариш салоҳияти» тадқиқоти эса ташаббуслар биологик хилма-хилликни сақлаш ва барқарор турмуш тарзига қандай ҳисса қўшиши мумкинлиги ҳақида реал маълумот беради.
Қайд этилишича, маҳаллий халқлар ва маҳаллий жамоалар биологик хилма-хиллик учун дунёдаги энг муҳим объектларнинг учдан биридан кўпроғини муҳофаза қилиб, кўчиб юрувчи турлар ва уларнинг яшаш жойларини сақлашда муҳим роль ўйнайди.
Ёввойи табиатни бошқаришга замонавий ёндашувлар билан анъанавий билим ва амалиётларни интеграциялаш ёввойи табиат ва унинг яшаш жойларини муваффақиятли бошқариш, сақлаш ва барқарор фойдаланишга олиб келиши мумкин.
Биринчи ҳисоботда келтирилган тамойиллар 50 та мамлакатдан 82 та кўчиб юрувчи турларни (39 та қуруқликда яшовчилар, 24 та парранда ва 15 та сувда яшовчилар) қамраб олган 78 та амалий тадқиқотлар таҳлили асосида синтез қилинган.
Хусусан, қуйидаги масалаларга ҳам эътибор қаратилган:
- ер ва фойдаланиш ҳуқуқи;
- бошқарув масъулияти;
- маънавий қадриятлар ва муносабатлар;
- миграция йўллари бўйлаб жамоалар ўртасидаги ҳамкорлик;
- тармоқлараро муаммолар.
«Марказий Осиёда ҳамжамият асосида ёввойи табиатни бошқариш салоҳияти» ҳисоботида тўртта кўчиб юрувчи тур — Бухоро буғуси, сайғоқ, архар ва қор қоплонига эътибор қаратилган.
«Бухоро буғулари бўйича CМС ўзаро англашув меморандуми доирасида ва бошқа ҳудудлар, экспертлар ва нодавлат нотижорат ташкилотлари билан яқин ҳамкорликда Марказий Осиёнинг чўл дарёлари экотизимига эндемик бўлган энг муҳим турларидан бири Бухоро буғусини сақлаб қолишда сезиларли ютуқларга эришдик, — дейди Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазири Азиз Абдуҳакимов. — Биз ҳисоботдаги тавсияларни қадрлаймиз, маҳаллий билимларни таъкидлаш ва жамоаларни ушбу турни сақлаш ва бошқаришга жалб қилиш йўлларини фаол равишда қидирмоқдамиз».
Тадқиқотда Марказий Осиёда табиий ресурсларни бошқариш бўйича чора-тадбирларни амалга оширишга қаратилган тўртта асосий тавсия: қонунчилик базасини ишлаб чиқиш, жамоатчилик иштирокини рағбатлантириш, иқтисодий рағбатлантириш ва салоҳиятни ошириш алоҳида ажратиб кўрсатилган.
