Бу ҳақда Ўзбекистон Республикаси Марказий банки маълум қилди.
Таҳлилларга кўра, ҳисобот даврида терминал орқали тушумлар улуши 43 фоизни ташкил этиб, 2024 йилдаги 41 фоиздан ўсган. Жумладан, савдо ва хизматлар соҳасидаги терминал тушумлари улуши 45 фоиздан 48 фоизга кўтарилгани қайд этилган.
Нақд пул айланмаси ва унинг таркиби
2025 йилнинг биринчи ярмида банклар орқали амалга оширилган нақд пул айланмаси 563 трлн сўмга етди. Бу кўрсаткич 2024 йилнинг шу даврига нисбатан 23 фоизга ошган. Айланмада 277 трлн сўм тушум сифатида қайд этилган бўлса, 286 трлн сўм нақд пул чиқимлари сифатида рўйхатдан ўтган.
Нақд тушумлар таркибида жиддий ўзгариш кузатилмаган. Хусусан:
- товарлар сотувидан тушумлар улуши – 33 фоиз,
- пуллик хизматлар – 37 фоиз,
- солиқ ва мажбурий тўловлар – 13 фоиз,
- бошқа тушумлар – 12 фоиз,
- банк хизматлари – 2 фоизни ташкил этди.
Нақд чиқимлар қандай йўналтирилмоқда?
Нақд пул чиқимларида банк карталаридан ечилган нақд пуллар 45 фоиз,
корхона ва ташкилотларнинг иш ҳақи тўловлари 23 фоиз,
пенсия ва нафақа тўловлари 19 фоиз улушни ташкил қилмоқда. Шунингдек, чет эл валютасини сотиб олиш учун ҳам белгиланган маблағлар мавжуд.
Банк карталари орқали тўловлар фаоллашмоқда
Жорий йилнинг биринчи ярмида банк карталарига тушган маблағлар 676 трлн сўмни ташкил этди. Бу 2024 йилнинг мос даврига нисбатан 1,4 баробар кўп. Улардан 129 трлн сўм (19 фоиз) нақдлаштириб олинган. Солиштириш учун: бу кўрсаткич 2024 йилда 23 фоиз, 2023 йилда эса 24 фоиз бўлган.
Нақд пулга талаб ва Марказий банк сиёсати
Мавсумий омиллар туфайли банклар томонидан нақд пулга бўлган талаб ортиши натижасида, Марказий банк томонидан 5,2 трлн сўм миқдорида қўшимча нақд пул муомалага чиқарилди.
2025 йил 1 июль ҳолатига кўра, умумий пул массасидаги нақд пул улуши 18,9 фоизни ташкил этди. Бу кўрсаткич 2024 йилда 21,1 фоиз ва 2023 йилда 24,8 фоиз бўлган. Шундай қилиб, сўнгги икки йилда нақд пул улушида 2,2 фоиз бандга пасайиш кузатилди.
