Уларнинг кислоталаниши жуда муҳим чегарани босиб ўтди ва бутун экотизимларга таҳдид солмоқда.
Океанларнинг кислоталаниши иқлим инқирозининг оқибатидир. Маълумки, океан инсоният томонидан чиқариладиган карбонат ангидридни фаол равишда ўзлаштиради. CО2 сув молекулалари билан реакцияга киришади, бу эса рН даражасининг пасайишига олиб келади.
Шу пайтгача олимлар океаннинг кислоталаниши ҳали “хавфли чегарагача” етиб бормаганига ишонишган. Бу атама иқлим ва сув ресурслари каби асосий глобал тизимларнинг табиий чегараларини билдиради, улар шулар асосида соғлом ҳаётни таъминлашга қодир.
Янги тадқиқот шуни кўрсатдики, океанларнинг кислоталаниши муҳим нуқтадан тахминан 5 йил олдин ўтиб бўлган. Бу денгиз экотизимлари ва қирғоқбўйи минтақалари иқтисодиётига хавф ортиб бораётганидан далолат беради.
Олимлар муз ядроси намуналарининг физик ва кимёвий ўлчовларини, компьютер моделлаштириш маълумотларини ва денгиз ҳаётини ўрганишни таҳлил қилишди. Улар океанларнинг охирги 150 йилдаги ҳолатига умумий баҳо бера олишди.
Маълум бўлишича, 2020 йилга келиб Жаҳон океанининг ўртача ҳолати меъёр чегарасига жуда яқин бўлган. Кальций карбонат концентрацияси саноатдан олдинги даражага нисбатан 20 фоиздан ортиқ камайди. Пастки қатламларда натижалар янада ёмонроқ эди – 200 метр чуқурликда сувнинг 60 фоизи кислоталаниш меъридан ошиб кетди, деб хабар беради mir24.tv.
Океаннинг кислоталаниши кальцификация қилувчи турларга хавф туғдиради: кораллар, Ostreidae, мидия, моллюскалар. Уларнинг қобиғи янада мўрт бўлади, ўсиш секинлашади, омон қолиш ва кўпайиш пасаяди. Фақатгина иссиқхона газлари чиқиндиларини тўхтатиш бу жараённи чек қўйиши мумкин, деб ёзади The Guardian.
