“Адабиёт – халқнинг юраги, элнинг маънавиятини кўрсатади. Бугунги мураккаб замонда одамлар қалбига йўл топпиш, уларни эзгу мақсадларга илҳомлаштиришда адабиётнинг таъсирчан кучидан фойдаланиш керак. Аждодлар меросини ўрганиш, буюк маданиятимизга муносиб буюк адабиёт яратиш учун ҳамма шароитларни яратамиз.”
(Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев)
Таниқли ўзбек шоири Абдулла Орипов «Александр Файнбергнинг ижодига келсак, барча баланд сўзлар ҳақиқатнинг юздан бир қисмини ҳам акс эттирмайди, чунки у аслида ноёб шоир ва таржимон эди. Жаҳон даражасидаги ёзувчи, ... рус тилида сўзлашадиган ёзувчилардан ҳеч бири бизнинг қуёшли диёримизга самимий қўшиқ куйлаши мумкин эмас.» - деб таърифлаган эди.
Унинг шеърлари тўпламлари қўлма-қўл узатилади, матнлари асосида қўшиқлар куйланди, сценарийлари асосида фильмлар намойиш этилди, асарларининг ўзбек тилига янги таржималари ҳозирги кунда ҳам амалга оширилмоқда. Унинг ҳаёти ва ижоди билан боғлиқ муҳим саналар ҳар йили нишонланади, шоир меросига бағишланган шеърият кечалари ўтказилиб келинмоқда.
Бундай машҳур севги ва миннатдорчиликка Александр Файнберг нега лойиқ эди? Биринчидан, ёрқин, ўзига хос поэтик истеъдод, адабий асарларнинг юқори эстетик даражаси. Биринчиси бир неча ўн йиллар давомида Ўзбекистон шоирлари учун бадиийлик ўлчови бўлиб қолаверди. Ўн тўрт тўплам, саҳналарда, радио ва телевидениедаги кўплаб чиқишлари бир неча авлод ўқувчиларини тарбиялаган десак муболаға бўлмайди.
Александр Аркадевич биз учун, ўзбекистонликлар учун унинг ўз ватанининг ҳақиқий ватанпарварлиги учун жуда қадрлидир.
Александр Файнбергнинг мумтоз шеъриятнинг энг яхши анъаналари ва Ўзбекистон заминига меҳр-муҳаббат туйғулари сингдирилган беқиёс ва ноёб асари адабиётимиз тарихида алоҳида саҳифадир.
Болалиги Иккинчи Жаҳон урушининг оғир йилларида ўтган шоир 1939 йилда Тошкент шаҳрида туғилган. У ўз асаларида ўзбек халқининг меҳр-оқибати ва саҳоват муҳаббати асарларида бадиий аксини топди.
Тошкент топография коллежига ўқишга кирганидан сўнг, Феинберг геолог сифатида бутун мамлакат бўйлаб сайр қилиб юрди ва унинг гўзал табиатига бўлган муҳаббатга тўлди. Айнан шу даврда унинг «Велосипед йўлакчаси» биринчи китоби нашр этилди, у орқали Александр Файнберг Ўзбекистондаги адабиётнинг илғор поғоналарига кўтарилди.
Файннберг ҳозирги Ўзбекистон Миллий университети журналистика факультетини битириб, бирин-кетин ўндан ортиқ шеърий китоблар нашр этилди - “Этуде«, »Лаҳзалар«, »Осмонни бос«, »Узоқ кўприклар«, »Қисқа тўлқин” ва бошқалар.
Файнберг Алишер Навоий асарларини рус тилида 10 жилдда нашр этишга катта ҳисса қўшди. Шунингдек, у замонавий ўзбек шеъриятининг энг яхши намуналарини рус тилига таржима қилди. Шу билан бирга шоир асарлари мунтазам равишда ўзбек тилига таржима қилиниб, у ўзбек китобхонларининг севимли шоирига айланди.
Сўнгги йилларда нашр этилган «Чиғир» (ўзбек тилида) ва бошқа шу каби тўпламлари шоирнинг ўзига хос ижодий ёзуви сифатида шеърият ихлосмандлари эътиборига тушди. Фейнбергнинг кўп миллатли ўзбек адабиёти ривожига қўшган ҳиссаси ҳукумат томонидан муносиб баҳоланди. “Ўзбекистон Республикасида хизмат кўрсатган маданият ходими«, »Ўзбекистон халқ шоири” фахрий унвонига сазовор бўлганлиги ҳам бу буюк инсонга бўлган чексиз ҳурматимиз исботидир.
Унинг шеъриятидаги жозибаси жуда турлича феъл-атвор, қарашлар ва турли ёшдаги одамларнинг қалбини забт этди:
Сузаяпман, муҳаббат, олис
Гулханлардан ўрлайди тутун.
Сендан бўса олади юлдуз,
Бу қирғоқдан кетаман бугун.
Қирғоққа ташлайман лангарчўп,
Измига солади мовий сув.
Тўлқинлари югурик, тўп – тўп
Дарё туби – адабий ғулув.
Дарё бўйлаб оқим бетизгин,
Тикиласан самода – қушлар.
Тўлқинлар ҳам айрилиқ ҳиссин
Сезган каби бир – бирин ушлар.
Сирғалади бўзларинг қайноқ,
Кўринмайди гулхан тутуни.
Булутларнинг ортида – қирғоқ:
— Кечир! – кўкка сиғмайди унинг.
Ажойиб шоир, истеъдодли таржимон, ғамхўр устоз Александр Аркадевич Файнбергнинг ёрқин хотираси қалбимизда абадий қолади.
Хазратқулова Умида Шодмон қизи
Ўзбекистон Давлат жаҳон тиллари университети,
Инглиз тили 2-факультети талабаси
