Хитойнинг Beijing SAWES Energy Technology Company компанияси “осмон” шамол электр станцияси деб аталувчи – дирижабл ва шамол турбинаси дизайнини ўзида мужассамлаштирган қурилманинг навбатдаги синовларига тайёргарлик кўраётганини маълум қилди, деб ёзади South China Morning Post. Гелий билан тўлдирилган енгил қурилма платформани 1500 метргача баландликка кўтариш имконини беради, бу ерда шамол тезлиги ер юзасига қараганда уч баравар юқори. Айнан шу хусусият лойиҳани табиий офат зоналари ва узоқ ҳудудларни, масалан, ороллар ёки саноат объектларини энергия билан таъминлаш учун истиқболли қилади.
Хавфсиз ишлаш учун ерга асосланган об-ҳаво радарлари тармоғи борт сенсорлари билан биргаликда ишлатилади. Хавфли шамоллар содир бўлганда, тизим автоматик равишда турбиналарни беш дақиқа ичида тўхтатади. Бироқ, бундай ҳодисаларнинг хавфи минимал деб ҳисобланади, чунки юқори баландликларда шамоллар сиртга қараганда анча барқарор ва олдиндан айтиб бўлади. Қўшимча равишда ишлаб чиқилган гелийни ушлаб туриш технологияси платформани 25 йилгача газни алмаштиришга ҳожат қолдирмасдан юқорида ушлаб туришга қодир.
SAWES аввалроқ 500 ва 1000 метр баландликларда синовларни ўтказган ва аста-секин янада каттароқ мақсадга яқинлашган – стратосфера шамоллари даражасига эришган. Компаниянинг фикрига кўра, бундай қурилмалар оммавий ишлаб чиқарилса ва улар ҳаво оқимлари ердан тахминан 200 баравар кучлироқ бўлган 10 минг метр баландликка кўтарилса, технология кенг тарқалган ҳолда, тижорат асосида қўлланилиши мумкин. Бундай ҳолда, ишлаб чиқарилган электр энергиясининг нархи анъанавий манбаларга нисбатан рақобатбардош бўлади.
2024 йилнинг кузида SAWES 500 кВт турбинали 23х15 метр ўлчамдаги дирижаблни синовдан ўтказди. 2025 йил январь ойида узунлиги 30 метр ва кенглиги 15 метр бўлган, 100 кВт турбинали навбатдаги прототип 1000 метр баландликка кўтарилди. Ҳозирда компания 1 мегаватт қувватга эга турбинани 1500 метр баландликка кўтара оладиган S1500 платформасини парвозга тайёрламоқда. SAWES маълумотларига кўра, аллақачон 70 миллион доллардан ортиқ буюртмалар қабул қилинган, деб хабар берди korrespondent.net.
Таққослаш учун, АҚШда шунга ўхшаш энг кучли лойиҳа асосида атиги 30 кВт қувватга эга шамол турбинасини 297 метр баландликка кўтаришга эришилди – бу қуруқликдаги замонавий шамол турбиналари даражасига тўғри келади. 1000-1500 метр баландликка эришишни хитойлик муҳандислар ҳақиқий технологик ютуқ, деб ҳисобламоқда.
