Божхона қўмитаси ахборот хизмати бошлиғи Ҳусан Тангриев мавзу юзасидан тушунтириш берди.
Унинг таъкидлашича, аслида мобил қурилмаларнинг IMEI-кодларини рўйхатга олиш учун тўлов базавий ҳисоблаш миқдорининг 20 фоиз миқдорида. Яъни шу кунларда 75 минг сўмни ташкил қилади ва бу тўлов оширилгани йўқ!
Хўш, у ҳолда "Илгари 30-40 доллар эди, энди эса 100 доллардан 400 долларгача ошди" қабилидаги гап-сўзлар қаердан пайдо бўлмоқда?
"Бу катта эҳтимол билан мамлакатга ноқонуний йўллар билан олиб кирилган мобил қурилмаларни сотаётган шахслар харидорлар олдида буни хаспўшлаш учун UzIMEI тизимни рўкач қилишмоқда, холос!
Агар Сиз сотиб олаётган телефон мамлакатга қонуний йўллар билан импорт қилинган бўлса, бунда телефоннинг сим картаси нечта бўлишидан, электрон сим картаси бор-йўқлигидан қатъий назарда IMEI-кодлари импортёр томонидан аллақачон рўйхатдан ўтказилган бўлади!
Масалан, шу йилнинг ўзида Ўзбекистонга қиймати 188 млн долларлик 1 млн 813 минг донадан зиёд телефонлар расмий импорт қилинган. Аммо ноқонуний йўллар билан олиб киришга уринишлар ҳам йўқ эмас", дейди у.
Жорий йилнинг ўтган даврида божхона органлари томонидан қиймати 16,4 млрд сўмлик 44 минг донадан зиёд телефонларни ноқонуний олиб киришга уринишларнинг олди олинди.
Агар телефон ноқонуний йўллар билан олиб кирилган бўлса ёки декларацияда кўрсатилмаган бўлса, у ҳолда унинг IMEI - кодларини рўйхатдан ўтказишда қурилманинг божхона қийматидан 30 фоиз миқдорида ягона божхона тўлови ундирилади.
Норасмий манбалардан сотиб олаётган ва тизимда рўйхатдан ўтмаган телефоннинг божхона қиймати айтайлик 1000 АҚШ доллари бўлса, демак 300 АҚШ доллари миқдорида ягона божхона тўлови тўланганидан кейингина, у UzIMEI тизимидан рўйхатдан ўтказилади. Яъни, 30 фоизлик божхона тўловини гўёки IMEI-кодларни рўйхатга олиш учун тўлов тарзида талқин қилишмоқда.
Хусан Тангриев, ўз ўрнида айрим маслаҳатларни бериб ўтди.
"Биринчидан, ўзингиз билан олиб кираётган мобил қурилмаларни божхонадан ўтишда албатта йўловчи божхона декларациясида кўрсатинг!
Бунда қурилмада нечта IMEI коди бўлса барчасини ёзишни унутманг! Айтайлик, ёнингизда олиб кираётган телефонлар сони 2 тадан кўп бўлса, ортикчасини олиб кириш мумкин эмас экан-да деган фикрга борманг!
Сиз уларни ҳам божхона кирим ордери асосида божхона тўловларини тўлаган ҳолда бемалол олиб киришингиз мумкин.
Иккинчидан, мобил қурилмаларни харид қилаётганда уларни расмий дўконлардан сотиб олинг ва албатта IMEI-кодларини рўйхатга олинганини текширинг!
Агар телефон сотиб олаётганингизда мобил қурилма тизимдан рўйхатдан ўтказилмаган ёки битта сим карта учун ўтказилиб, электрон сим карта учун рўйхатдан ўтказилмаган ҳолатларга дуч келяпсизми, демак, бу қурилмалар мамлакатга ноқонуний йўллар билан ёки декларацияланмаган ҳолда кириб келган ҳисобланади!
Бу каби телефонларни харид қилар экансиз, келгусида телефон бузилиб қолса, расмий сервис хизматларидан ҳам фойдалана олмайсиз! Шундай экан, энг яхшиси, IMEI-кодлари рўйхатдан ўтказилмаган телефонларни сотиб олманг!", дейди у.
